Szacunek brakarski w lasach to kluczowy proces w gospodarce leśnej, polegający na szacunkowym określeniu ilości i jakości sortymentów drewna okrągłego, które można pozyskać z drzew lub drzewostanów przeznaczonych do wycięcia w danym okresie (najczęściej w kolejnym roku).

Do czego służy szacunek brakarski?

Główne cele szacunku brakarskiego to:

• Planowanie pozyskania drewna: Stanowi podstawę do tworzenia rzeczowego i finansowego planu pozyskania drewna, określając, ile drewna i jakiej jakości będzie dostępne.

• Wycena wartości drewna: Umożliwia oszacowanie wartości drewna na pniu, co jest istotne dla planowania budżetu i sprzedaży.

• Optymalizacja wykorzystania surowca: Pozwala na wstępne zaklasyfikowanie drewna i określenie, do jakich celów (np. tarcica, drewno opałowe, masa celulozowa) najlepiej się nadaje, minimalizując straty.

• Zarządzanie zasobami leśnymi: Dostarcza informacji niezbędnych do prowadzenia zrównoważonej gospodarki leśnej i bilansu drewna na poziomie krajowym.

• Planowanie prac leśnych: Pomaga w planowaniu logistyki pozyskania drewna, wyznaczaniu szlaków zrywkowych i miejsc składowania drewna.

Jak przeprowadza się szacunek brakarski?

Szacunek brakarski jest wykonywany przez zespół pod kierunkiem leśniczego lub upoważnionej osoby. Metody szacowania różnią się w zależności od rodzaju i wieku drzewostanów:

• Szacunek posztuczny: stosowany głównie w starszych drzewostanach. Polega na indywidualnej ocenie każdego drzewa przeznaczonego do wycinki. Leśnik mierzy pierśnicę (średnicę na wysokości 1,30 m) i wysokość drzewa, ocenia jego jakość na podstawie widocznych wad i klasyfikuje je do odpowiednich sortymentów.

• Szacunek za pomocą powierzchni próbnych: wykorzystywany w młodszych drzewostanach. Polega na ocenie wymiarów i jakości sortymentów na wyznaczonej powierzchni próbnej (np. 5-10% całej powierzchni drzewostanu), a następnie uogólnieniu tych danych na cały drzewostan.

• Szacowanie na podstawie wyników z lat ubiegłych (metoda „przez porównanie”): Jest to podstawowa metoda, jeśli dostępne są dane porównawcze. Tak sporządzony szacunek podlega weryfikacji.

Podczas szacunku brakarskiego, leśnicy również oznaczają granice obszarów do wycinki, planują sieć szlaków technologicznych (tzw. zrywkowych) oraz wskazują drzewa, które mają zostać pozostawione (np. jako biogrupy, drzewa ekologiczne). Coraz częściej wykorzystuje się również specjalistyczne programy komputerowe (np. Brakarz+), które wspomagają zbieranie i analizę danych.

Podsumowując, szacunek brakarski to nie tylko techniczna inwentaryzacja drewna, ale strategiczne narzędzie w zarządzaniu lasami, które pozwala na efektywne i zrównoważone pozyskiwanie surowca drzewnego.